కూచ్ బిహార్ రాణి కమలాదేవి.

 ఇంతకు ముందు బరోడా మహారాణి సీతాదేవి గురించి ఒక నోట్ రాసాను. పిఠాపురం రాజా రావు వెంకట సూర్యారావు ఇద్దరు కుమార్తెలలో ఆమె చిన్నది. పెద్ద కుమార్తె కమలాదేవి కూడా భూటాన్‌కు ఆనుకుని ఉన్న పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని కూచ్ బీహార్‌లో మరొక రాజకుమారుడిని వివాహం చేసుకుంది.

ఆమె బరోడా యువరాణి ఇందిరా రాజేకు జన్మించిన కూచ్ బీహార్ మహారాజు 2 వ కుమారుడు ఇంద్రజితేంద్ర నారాయణ్‌ను వివాహం చేసుకుంది.

వాస్తవానికి కమలాదేవి తన చెల్లెలు సీతాదేవి యొక్క ఉద్వేగభరితమైన మరియు ఆకర్షణీయమైన జీవితాన్ని గడపలేదు మరియు చిన్న వయస్సులోనే తన భర్తను దూరం చేసిన ఒక విషాదం ఆమెను తాకినప్పటికీ ఆమె జీవితంలో స్థిరంగా ఉంది. ఆమె దురదృష్టవశాత్తు, ఇంద్రజితేంద్ర నారాయణ్ 33 సంవత్సరాల వయస్సులో కోల్పోయింది.

ఆమె అత్తగారు మరియు ఇంద్రజితేంద్ర తల్లి బరోడా యువరాణి ఇందిరా రాజే. ఆమె వివాహం మొదట్లో గ్వాలియర్‌కు చెందిన మధో రావ్ సింధియా (మాధవరావు సింధియా తాత)తో నిశ్చయించబడింది, కానీ వివాహం నిశ్చయించబడినప్పుడు ఆమె అతన్ని వివాహం చేసుకోవడం ఇష్టం లేదని అతనికి లేఖ రాసింది మరియు వివాహం రద్దు చేయబడింది.

అప్పటికి ప్రిన్స్‌లీ హౌస్‌లలో ఆమె చేసినది చాలా సాహసోపేతమైన చర్య. ఆమె తరువాత కూచ్ బీహార్ రాజా జితేంద్ర నారాయణ్ యొక్క 2వ కుమారుడిని వివాహం చేసుకుంది, అతను తరువాత రాజు అయ్యాడు, ఎందుకంటే అతని అన్నయ్య చిన్న వయస్సులోనే మరణించాడు, తాగుడు అనేది  ఆ రాకుమారుల ఇంటి సంప్రదాయం.

జితేంద్ర నారాయణ్‌ను నిర్లక్ష్యపు ఆటగాడిగా (Playboy) భావించిన ఆమె తల్లిదండ్రులు మొదట ఇంట్లో పెళ్లికి అంగీకరించలేదు, కానీ ఇందిరా దేవి మొండిక వేయడంతో, చివరకు అయిష్టంగానే లండన్‌లో వారి వివాహానికి అంగీకరించారు.

జితేంద్ర నారాయణ్ తల్లి రాణి సునీతా దేవిని అనుసరించే బ్రహ్మ సమాజం యొక్క ఆచారాల ప్రకారం వారు లండన్‌లో వివాహం చేసుకున్నారు. సునీతా దేవి మరెవరో కాదు, బెంగాల్‌కు చెందిన మత సంస్కర్త కేశుబ్ చంద్ర సేన్ కుమార్తె.

ఈ వివాహానికి ఇందిరాదేవి బంధువులు ఎవరూ హాజరుకాలేదు. ఆమె భర్త జితేంద్ర నారాయణ్ కూడా చిన్న వయస్సులోనే మరణించారు. ఇందిరా దేవి తన పెద్ద కొడుకు మెజారిటీ వచ్చే వరకు రాష్ట్ర వ్యవహారాలను చూడవలసి వచ్చింది.

ఆమెకు ఇద్దరు కుమారులు ఉన్నారు, వారిలో జితేంద్ర నారాయణ్ చిన్నవాడు. ఆమెకు ముగ్గురు కుమార్తెలు ఉన్నారు, వీరిలో పెద్దది ఇల, త్రిపుర యువరాజును వివాహం చేసుకుంది. ఆమె కుమారుడు నటి మూన్ మూన్ సేన్‌ను వివాహం చేసుకున్నాడు. తర్వాతిది గాయత్రీ దేవి జైపూర్ మహారాజ్ సవాయి మాన్ సింగ్ II ని వివాహం చేసుకుంది మరియు ఆమె చాలా ఆకర్షణీయమైన యువరాణి. మూడవది దేవాస్ మహారాజును వివాహం చేసుకున్న మేనక.

నేను కూచ్ బీహార్ ప్యాలెస్, మరియు కమలాదేవి మరియు ఆమె భర్త ఇంద్రజితేంద్ర నారాయణ్‌ని చూపిస్తున్న చిత్రాన్ని క్రింద ఇస్తున్నాను.

               INDRAJITENDRA NARAIN & KAMALADEVI

                                   COOCH BIHAR PALACE

                                INDRAJITENDRA NARAIN

 INDIRA RAJE OF BARODA-MOTHER OF INDRAJITENDRA

బరోడా మహారాణి సీతాదేవి

 కాకినాడ పక్కనే ఉన్న  పక్కనే ఉన్న పిఠాపురానికి చెందిన ఒక ప్రిన్సెస్, తన జీవితం ఎంతో వేగంగా జీవించి మరణించింది అంటే మనకు ఆశ్చర్యం కలుగక మానదు. భారత  దేశం లోని ప్రిన్సెస్  కుటుంబాలలో ఈమె సృష్టించిన తరంగాలు మరి ఏ ఇతర ప్రిన్సెస్ కూడా సృష్టించలేదు. కానీ పాపం ఆమె జీవించిన  చివరి సంవత్సరాలు పుత్రుని కోల్పోవటంవలన కలిగిన వ్యధతో కూడినవి.

సీతాదేవి 1917లో మద్రాసులో పిఠాపురం రాజా, రావు వెంకట కుమార మహిపతి కృష్ణ సూర్యారావు దంపతులకు జన్మించింది.

సీతాదేవి మొదట ఉయ్యూరు జమీందారు, (7 గురు అన్నదమ్ములు ఉండటంవలన 18  పరగణాలు 288  గ్రామాలు కల నూజివీడు ఎస్టేట్ 7  ముక్కలుగా చీల్చబడింది. అందులో ఒకటి ఉయ్యూరు, అది కాక అందులో మీర్జాపురం, కపిలేశ్వర పురం, శనివారపుపేట ఇంకా మూడు ఎస్టేట్ లు ఉన్నాయి. ఇప్పటి గుడివాడ కూడా వారి ఎస్టేట్ లోనిదే.) Andhra University EX VC శ్రీ M R అప్పారావు గారిని వివాహం చేసుకుంది, అయితే ఆమె ఒక SOCIALITE, కానీ MR  అప్పారావు గారు దానికి విరుద్ధం. అందుచేత ఆమె ఆయనతో సంతోషం గా ఉండలేకపోయింది. నిజామ్ కోడలు యువరాణి నీలోఫర్ సీతాదేవికి సన్నిహితురాలు. MR అప్పారావు గారితో, ఆమె ఒక కొడుకు విద్యుత్ కుమార్ అప్పారావుకు( Nickname TALLY) కు జన్మనిచ్చింది.

ఆమె 1943లో మద్రాసు రేస్ కోర్స్‌లో బరోడా మహారాజా ప్రతాప్ సింగ్ రావ్ గైక్వాడ్‌ను కలిసింది. అప్పుడు అతను ప్రపంచంలోని 8వ అత్యంత సంపన్నుడిగా మరియు భారతదేశంలో నిజాం తరువాత 2 వ అత్యంత సంపన్న రాజుగా పరిగణించబడ్డాడు.

గైక్వాడ్ ను ఆమె మనస్తత్వం పూర్తిగా ఆకర్షించింది. ఆయన పూర్తిగా ఆమె ఆకర్షణ లో పడిపోయాడు. సీతాదేవి కూడా గైక్వాడ్‌ ని ఇష్టపడింది, బహుశా అది అతని సంపద వల్ల కావచ్చు.అయితే అతనికి అప్పటికే పెళ్లై నలుగురు పిల్లలు ఉన్నారు. అంతేకాదు గేక్వాడ్ తాతగారు వారి రాష్ట్రంలో ఏ పురుషుడికి ఇద్దరు భార్యలు ఉండకూడదని నిబంధన కూడా పెట్టి ఉన్నారు.  

గైక్వాడ్ ఆమెను వివాహం చేసుకోవాలనుకున్నాడు, కానీ ఆమె అప్పటికే వివాహం చేసుకుంది మరియు MR అప్పారావు గారి నుండి విడాకులు అవుతాయి అని ఆమెకు, గైక్వాడ్‌ కు కూడా నమ్మకం కలగలేదు. కాబట్టి గైక్వాడ్ యొక్క న్యాయవాదుల సూచన మేరకు ఆమె ఇస్లాం మతంలోకి మారింది, దీని ద్వారా ఆమె మునుపటి వివాహం రద్దు చేయబడింది. ఆమె తిరిగి హిందూ మతంలోకి మారి గైక్వాడ్‌ను వివాహం చేసుకుంది.

అప్పుడు గైక్వాడ్ రాజా బహుభార్యత్వంపై రాష్ట్ర చట్టాన్ని ఉల్లంఘించాడని ఆంగ్లేయులు భావించారు మరియు సంజాయిషీ అడగడం  కోసం అతనిని పిలిచారు. కానీ అతను ఆ విషయం పైన బ్రిటిష్ వారిని ఒప్పించగలిగాడు. కానీ బ్రిటిష్ వారు చివరి వరకు ఆమెను మహారాణి అని సంభోదించలేదు. 1946 లో గైక్వాడ్ ఆమెను యూరప్ పర్యటనకు తీసుకువెళ్లారు మరియు వారు మొనాకోలోని మోంటే కార్లోలో ఒక భవనాన్ని కొనుగోలు చేశారు. సీతాదేవి అక్కడ నివాసం ఏర్పరచుకున్నారు.

గైక్వాడ్ తరచుగా బరోడాలోని సంపదను మొనాకోకు తీసుకువస్తూ ఆమెను సందర్శించేవాడు. ఈ జంట అమెరికా కు 2 పర్యటనలు చేసారు, అప్పుడు అమెరికా ప్రయాణించడానికి మరియు షాపింగ్ లో వారు 10 మిలియన్ డాలర్లు ఖర్చు చేశారు. అది దాదాపు 1950  దగ్గర్లో జరిగింది. అంటే 1  కోటి అమెరికన్ డాలర్ లు. ఇప్పుడు దాని విలువ 82  కోట్ల రూపాయలు.  

ఈ జంట బరోడా నిధి నుండి అమూల్యమైన ఆభరణాలను మొనాకో బదిలీ చేసారు (మీరు సీతాదేవి, బరోడా మహారాణిలోని వికీపీడియా పేజీలో వాటి జాబితాను కనుగొనవచ్చు) స్వాతంత్య్రానంతరం మన అధికారులు కొన్ని ఆభరణాలను తిరిగి పొందగలిగారు కానీ మిగిలినవి సీతాదేవికి చేరాయి.

1994లో భారత అధికారులు జెనీవా ఖజానాలో ఒక ముత్యాల తివాచీని తిరిగి పొందగలిగారు. ఈ ముత్యాల తివాచీ ప్రస్తుతం దోహాలోని మ్యూజియం ఆఫ్ ఇస్లామిక్ ఆర్ట్‌లో ఉంది. సీతాదేవికి వెళ్లిన స్టార్ అఫ్ ది సౌత్ మరియు బరోడా రాష్ట్రానికి చెందిన ఇతర ఆభరణాలు ఆమ్‌స్టర్‌డామ్‌లోని నగల వ్యాపారుల వద్ద ఉన్నాయి.

సీతాదేవి 1945లో గైక్వాడ్‌కు సాయాజీ రావ్ గైక్వాడ్ అనే ఒక కొడుకును ఇచ్చింది. ఆమెకు ఆ అబ్బాయి అంటే ప్రాణం. ఆమె తన కుమారునికి ముద్దుగా ప్రిన్సి అని పేరు పెట్టింది.

గ్రీక్ షిప్పింగ్ Magnate  అరిస్టాటిల్ ఓనాసిస్ ఆమె స్నేహితుడు. ఒనాసిస్‌కు అప్పట్లో పెద్ద సంఖ్యలో ఓడల సముదాయం ఉండేది మరియు ప్రపంచంలోని ఆయన అత్యంత ధనవంతులలో ఒకరిగా పరిగణించబడేవాడు. వాళ్ళ గ్రూప్ ని ఆ టైములో ఇంటర్నేషనల్ జెట్ సెట్ అని పిలిచేవారు.  

1953లో ఆమె తన ANKLETS  మీద వేసుకున్న వజ్రపు పట్టీలను లండన్ లో ఉన్న ప్రముఖ నగల వ్యాపారులకు విక్రయించింది. అందులో  చాలా పెద్ద పచ్చలు మరియు వజ్రాలు ఉన్నాయి. ఈ ఆభరణాలను ఉపయోగించి ఆభరణాల వ్యాపారులు ఒక అందమైన నెక్లెస్‌ను తయారు చేసి డచెస్ ఆఫ్ విండ్సర్‌కు విక్రయించారు.

1957 లో డచెస్ ఆ హారాన్ని ధరించి న్యూయార్క్ లో ఒక బాల్ కి వెళ్ళినప్పుడు. బాల్ కి  సీతాదేవి కూడా వెళ్ళింది. డచెస్ హారాన్ని బాల్ కి వచ్చిన వారు చాలా గొప్పగా ఉంది అని మెచ్చుకుంటూ ఉండగా, సీతాదేవి తన పాదాలమీద ఉన్నపుడు ఆ ఆభరణాలు ఇంకా అందంగా ఉండేవి అనేసింది.   

డచెస్ దానితో పరాభవానికి గురి అయ్యి ఆ హారాన్ని ఆ ఆభరణాలు తనకు అమ్మిన వ్యాపారులకు కోపంతో తిరిగి ఇచ్చేసింది. సీతాదేవికి కార్లంటే చాలా ఇష్టం ఒక MERCEDES W 126  MERCEDES కంపెనీ కి ఆర్డర్ ఇచ్చి తనకు నచ్చిన విధానంలో  తయారు చేయించుకుంది. అంటే ప్రపంచంలో అలాంటిది  మరి ఇంకొక కార్ ఉండదు అన్నమాట. ఆమె వద్ద ఒక రోల్స్ రాయిస్ కూడా ఉండేది.

కారణం మనకు తెలియదు కానీ ఆమె 1956లో గైక్వాడ్‌కు విడాకులు ఇచ్చింది.

మొనాకో ప్రిన్స్ రైనర్ ఆమెకు మరియు ఆమె కుమారుడికి మొనాకో పౌరసత్వాన్ని ఇచ్చారు. విడాకుల తర్వాత కూడా ఆమె తన విలాసవంతమైన జీవనశైలిని కొనసాగించింది మరియు చివరికి 1974 లో దానిని నిర్వహించడానికి ఆమెకు తన ఆభరణాలలో కొన్నింటిని విక్రయించాల్సి వచ్చింది.

దురదృష్టవశాత్తు, ఆమె కుమారుడు 1985లో తన 40వ పుట్టినరోజు తర్వాత మద్యపానం మరియు మాదకద్రవ్య వ్యసనాల కారణంగా ఆత్మహత్య చేసుకున్నాడు. MR కి ఆమెకు పుట్టిన పూర్వపు కుమారుడు కూడా అతిగా మద్యం సేవించి మరణించడం ఒక విషాదం. 4 సంవత్సరాల తర్వాత ప్రిన్సీ మరణం వలన కలిగిన వ్యధతో ఆమె 1989  లో తన 72  వ సంవత్సరంలో మరణించింది.

సినిమా కథలా సాగిన ఆ సీతాదేవి జీవితం చూడండి. ఆమె వేగంగా కదులుతున్న తోకచుక్కలా జీవితంలో ప్రయాణం చేసింది.  కానీ మరి అదే ఆమె స్వభావం. దాని ప్రకారమే ఆమె జీవించి మరణించింది. బహుశా ఆమె తన జీవితం అలా ఉండాలని కోరుకుంది. కానీ ఆమె ఊహించని పుత్ర మృతి వ్యధ ఆమెను చివరి 4  సంవత్సరాలు పీడించింది.

PRATAP SINGH RAO GAEKWAD & RANI SITADEVI OF BARODA & PRINCIE

SITADEVI RANI OF BARODA

THE FOLLOWING LINK SHOWS  A SMALL LIST OF THE JEWELS OF SITADEVI

https://www.instagram.com/thediamondtalk/reel/CqPEEaUjo-s/

NEUTRON STARS.

 

All stars undergo evolution. In the process average stars like the Sun after becoming a Red Giant and exhausting all their nuclear fuel becomes unstable and expel most of the outer shell in an explosion creating a planetary nebula. The core of the star is then known as a White Dwarf.  

The White Dwarf is very hot and has a surface temperature exceeding 100,000 degrees kelvin. The White Dwarf star would now have recurrent explosions for a period of thousands of years. Then the White Dwarf cools down in the next 1 billion years as it does not have any heat generating source and becomes a Black Dwarf or a dead star after losing all its luminosity and heat.  A typical White Dwarf has about half of suns mass but that is packed into an area just as big as the earth. The White Dwarf is 200,000 times as dense as the earth. A Black Dwarf cannot be seen at all as it has no luminosity. The Black Dwarf is nothing but the White Dwarf but without its heat. The only way to know the existence of a Black Dwarf is the gravitational attraction it exerts on the bodies nearer to it.

However, those stars that are more than 1.44 times the Suns mass do not become White Dwarfs that cool down and instead turn into Novae. This is known as the Chandrasekhar’s limit.

Nova is possible only in a binary system where 2 stars orbit a common centre of gravity. In a Nova, a White Dwarf circles a normal star which has turned into a Red Giant so close that a stream of matter flows between them. The gas piles up a layer on the surface of the White Dwarf until a flash point where it detonates and results in a runaway nuclear explosion. Astronomers estimate that 20 to 50 Nova explosions occur in our Galaxy every year.  

The White Dwarf remains intact even after the explosion despite the fact that the explosion releases as much energy as the Sun emits in 100,000 years.

When a star that is 7 to 19 times the mass of the Sun ends its life its core collapses while the outer layers are blown off in a Super Nova explosion. What is left behind after the explosion is the Neutron star.

The mass of a Neutron star is equal to that of the Sun, but all that is packed into just 20 Km in diameter. If a star ending its life is 20 times the mass of the Sun then it explodes as a super nova becomes a Black hole instead of a Neutron star.

A Super Nova explosion outshines even galaxies (that have 10,000 crore stars) for days or even months. That is the immense amount of energy that is released at a stroke.  However, Super Nova is not common and in a Galaxy like the Milky Way only about 2 to 3 Super nova occur in a century.

A near earth Super Nova is one that occurs close enough to the Earth to have an effect on the life on earth. That would roughly be about 10 to 300 parsecs from the Earth. (One parsec is 3.26 light years) or about 30 to 1000 light years from the earth.  

స్పార్టకస్.

 

స్పార్టకస్ గురించి మనకు బాగా తెలుసు. ఆయనపై అనేక సినిమాలు, సీరియళ్లు వచ్చాయి. స్పార్టకస్ పట్ల ఇప్పటి ప్రజలు ఎందుకు ఆకర్షితులయ్యారు? అతను చివరకు ఓడిపోవడానికి ముందు రోమ్‌ని ఎలా ధిక్కరించాడు?

క్రీస్తు జననానికి ముందు స్పార్టకస్ కాలంలో, రోమన్ సామ్రాజ్యం మనకు పశ్చిమాన దక్షిణ ఐరోపా మరియు ఈజిప్ట్, లిబియా మరియు ట్యునీషియా యొక్క ఉత్తర ప్రాంతాలతో పాటు ఇరాన్ మరియు సిరియాలను కలిగి ఉన్న అత్యంత శక్తివంతమైన సామ్రాజ్యం.

73 BCలో స్పార్టకస్ తిరుగుబాటు సమయానికి, సామ్రాజ్యం యొక్క పరిధి గణనీయంగా ఉంది. స్పార్టకస్ తన బలగాలకు సరైన ఆయుధాలు కూడా లేకుండానే ఈ శక్తివంతమైన సామ్రాజ్యాన్ని ధిక్కరించాడు. వారు ఓడించిన రోమన్ సేనలనుండి ఆయుధాలను సేకరించి తమను తాము ఆయుధీకరణ చేసుకున్నారు.

రోమన్లు ​​​​ఎంత యుద్దప్రేమికులు అంటే వారు యుద్ధాన్ని మరియు దాని దృశ్యాలను ఇష్టపడతారు. రోమన్ సైనికుడి సగటు వయస్సు దాదాపు 26 సంవత్సరాలు, అంటే వారిలో చాలా మంది వారి అనేక యుద్ధాలలో ఆ వయస్సు వచ్చే లోపలే మరణించేవారు.

రోమ్ దాని విస్తరణ మరియు ఆక్రమణ సమయంలో అనేక మంది యుద్ధ ఖైదీలను కలిగి ఉండేది. వారందరూ బానిసలుగా మార్చబడ్డారు. గృహ కార్మికులుగా పనిచేసే కొద్దిమందితో పాటు, చాలా మంది బానిసలు గనులలో, భూమిని దున్నడంలో, రోడ్లు, భవనాల నిర్మాణం మొదలైన వాటిలో పనిచేశారు.

అదనంగా రోమన్లు ​​బానిసల కోసం ఒక కొత్త ఉపయోగాన్ని కనుగొన్నారు. వారిని గ్లాడియేటర్లుగా మార్చారు. అంటే ప్రజలను అలరించేందుకు ప్రాంగణం లో మృత్యువు వరకు పోరాడే యోధులు. బానిసలే కాకుండా నేరస్థులను కూడా రోమన్లు ​​గ్లాడియేటర్లుగా మార్చారు. ఈ పోటీలు మరణానికి దారితీసేవి కాబట్టి వాటిలో బతికిన వారు యుద్ధ సామర్ధ్యం ఉన్న గొప్ప యోధులు. ఏ వ్యక్తి కూడా చేతులతో పోరాడి వారిని ఓడించలేరు.

రోమ్‌లోని బానిసలకు ఎలాంటి హక్కులు లేవు. ఒక రోమన్ తన బానిసను ఇష్టం వచ్చిన్నట్టుగా కొట్టి చంపగలడు.  గనులు,  భూములు మరియు రోడ్లపై పనిచేసే బానిసల దుస్థితి చాలా కఠినంగా ఉండేది. వారు రోజూ సుదీర్ఘమైన గంటలు పని చేసేవారు. యజమాని ఏమి చెప్పినా సరే వారు కిమ్మనకుండా ఆ పనిని చేసి తీరవలసిందే. ఇళ్లలో కూడా బానిసలు యజమానుల ఇష్టానుసారం పని చేయవలసిందే వారు తీవ్రంగా అణచివేయబడ్డారు.

అలాంటి పరిస్థితులు తిరుగుబాటులను మాత్రమే తీసుకురాగలవు ఎందుకంటే బానిసలు ఎలాగూ వారి ప్రాణాలను అరచేతిలో పట్టుకుని బతికి యజమాని వద్ద ఉండవలసిందే, ఏదైనా  విషయంలో యజమానిని ధిక్కరిస్తే అయన చేతిలో చావవలసిందే.  స్పార్టకస్ ముందు కూడా రోమన్ బానిసలు తిరుగుబాటు చేశారు. చేసినప్పటికీ, 1వ & 2వ సర్వైల్ వార్స్ అని పిలువబడే మొదటి రెండు బానిస తిరుగుబాట్లు స్పార్టకస్ తిరుగుబాటు వలె రోమన్ సామ్రాజ్యాన్ని కదిలించలేదు.

మొదటి రెండు సర్వైల్ యుద్ధాలు సిసిలీలోనే ఉద్భవించాయి మరియు అణచివేయబడ్డాయి. సిసిలీ రోమ్ నుండి 1000 కిమీ కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఇటాలియన్ ద్వీపకల్పం యొక్క దక్షిణ భాగంలో ఉంది.  అక్కడ తిరుబాటు వలన రోమ్ కు ఏ విధమైన ముప్పు ఉండదు.  ఆలా కాకుండా స్పార్టకస్ యొక్క తిరుగుబాటు రోమ్‌కి చాలా దగ్గరగా ఉంది.

       SPARTACUS MOVIE PHOTO

స్పార్టకస్ యొక్క తిరుగుబాటు కేవలం 190 కి.మీ దూరంలో రోమ్ పక్కనే ఉన్న కాపువాలో ఉద్భవించింది. కాబట్టి రోమ్ ఈ తిరుగుబాటు గురించి ఆందోళన చెందడంలో  ఆశ్చర్యం లేదు.

తిరుగుబాటు కాపువాలో 73 BCలో చాలా చిన్న స్థాయిలో ప్రారంభమైంది. ఆ సమయంలో ఇటలీలో గ్లాడియేటర్స్ పాఠశాలలు పోటీల కోసం పోరాడే కళను బోధించేవి. ఇటువంటి పాఠశాలలను లూడస్ అని పిలుస్తారు. కాపువాలోని అటువంటి పాఠశాలలో తిరుగుబాటు ప్రారంభమైంది. 200 మంది గ్లాడియేటర్లు తిరుగుబాటును పధకం చేశారు కానీ 70 మంది మాత్రమే తమను తాము విడిపించుకోగలిగారు. వారికి స్పార్టకస్‌లో ఒక సమర్థుడైన నాయకుడిగా ఉన్నాడు.

అంత పెద్ద రోమన్ సామ్రాజ్యాన్ని, ఒక అతి  సమర్ధవంతమైన సేనలు ఉన్నదాన్ని కేవలం 70  మందితో ప్రారంభమైన తిరుగుబాటు తీవ్రంగా ఇబ్బంది పెట్టింది అంటే స్పార్టకస్ నాయకత్వం ఎంత గొప్పదో మనకు తెలుస్తుంది.

వారికి వ్యతిరేకంగా అణచటానికి పంపబడిన రోమన్ దళాల చిన్న బృందాలను స్పార్టకస్ బలాలు సులభంగా ఓడించారు. ప్రారంభంలో వారి చిన్న సంఖ్య రోమన్లకు ముప్పు కలిగించేది కాదు. పైగా వారి అందరి దగ్గర సరి ఆయన ఆయుధాలు కూడా లేవు. వారు తప్పించుకున్నప్పుడు వారి లుడస్ నుండి తీసుకోబడిన ఆయుధాలు చాలా తక్కువ సంఖ్యలో మాత్రమే  ఉన్నాయి.

చిన్న రోమన్ బృందాలను ఓడిస్తూ తిరుగుబాటుదారులు అడ్డు లేకుండా ఇటలీ అంతటా సంచరించడం ప్రారంభించారు. వారి రోమన్ ఎస్టేట్ ల దోపిడీ, వాటి బానిసల విడుదల, వారి సంఖ్యను పెంచుతూ పోయింది. నెమ్మదిగా వారు పెద్ద రోమన్ గస్తీలను కూడా ఓడించడం ప్రారంభించారు. అప్పుడు గతి లేక రోమ్ పెద్ద సంఖ్యలోబలగాలను పంపినా కూడా వారు వాటిని ఓడించారు.

అప్పుడు రోమ్ 3000 మంది రోమన్ సైనికులతో కూడిన ఒక బృందాన్ని క్లాడియస్ గ్లేబర్ అనే ప్రేటర్ (Praetor is the commander of a Roman army) కింద పంపింది. వీరు సాధారణ రోమన్ సైనికులు కాదు.  వారు కంగారులో సరి అయిన యుద్ధ విద్యను అభ్యాసం చేయించకుండా సమకూర్చిన సైనిక దళం.  వారి నుండి తిరుగుబాటుదారులు మౌంట్ వెసువియస్‌లో ఆశ్రయం పొందారు. దీనిని గ్లేబర్   ముట్టడించి వారిని ఆహారం లేకుండా అడ్డుకుని ఆకలితో మాడ్చి ఓడించడానికి పధకం వేసాడు. తిరుగుబాటుదారులు తలదాచుకున్న Mt  Vesuviius శిఖరం చేరడానికి ఒకే ఒక సన్నటి కొండ మార్గం ఉంది. ఆ మార్గాన్ని గ్లాబెర్ సేనలు కాపు కాసాయి. కానీ ఊహించని విధంగా తిరుగుబాటుదారులు పర్వత సానువులలో పెరిగిన వైన్‌ల నుండి తాడులను రూపొందించి తద్వారా గ్లేబర్ యొక్క దళాలను వెనుకనుండి ముట్టడించి పూర్తిగా మట్టుబెట్టారు. గ్లేబర్ కూడా ఆ యుద్ధంలో చంపబడ్డాడు. ఎందుకంటే ఆ తరువాతి కాలంలో ఏ రోమన్ రాసిన చరిత్రలో కూడా అతని పేరు ప్రస్తావించబడలేదు.

రోమన్ సెనేట్ స్పార్టకస్ ను నిలువరించడానికి వారినియస్ అనే మరో ప్రేటర్‌ని పంపారు. అతని దళాలు కూడా స్పార్టకస్ చేతిలో ఓడిపోయాయి. తిరుగుబాటుదారులు వారినియస్ సైన్యాల యొక్క కవచాలు మరియు యుద్ధ సామాగ్రిని తీసుకుని మరింత బలపడ్డారు.

ఈ విజయాలతో ఎక్కువ మంది బానిసలు స్పార్టకస్ చేతుల్లోకి వచ్చారు మరియు 73 BC శీతాకాలం నాటికి అతను శిక్షణ పొందిన మరియు సన్నద్ధమైన 70000 మంది వ్యక్తులను కలిగి ఉన్నాడు. అంటే అప్పటికి SPARTACUS సారధ్యంలో లుడస్ నుండి తప్పించుకున్న 70  బానిసల బృందానికి 1000  రేట్లు.

కానీ 70,000 మందికి భూమి లేదా పొలాలు లేనప్పుడు రోజువారీ రేషన్‌లను సరఫరా చేయడం నిజంగా కఠినం అయిన పని. దానిని వారు రోమన్ ఎస్టేట్లను మరియు గ్రామీణ ప్రాంతాలను దోచుకోవడం ద్వారా సాధించారు.

స్పార్టకస్‌, అతనితో   తప్పించుకున్న గ్లాడియేటర్ అయిన క్రిక్సస్‌ సంయుక్తంగా తిరుగుబాటుదారులకు  నాయకత్వం వహించారు. ఇందులో స్పార్టకస్ THRACE అని పిలవబడే గ్రీస్, బల్గేరియా మరియు టర్కీ ల మధ్య భూభాగానికి చెందినవాడు కాగా CRIXUS  ఫ్రాన్స్ బెల్జియం మరియు లక్సెంబర్గ్ భూభాగ ప్రాంతానికి చెందినవాడు. అంటే నాయకత్వంలో ఒకతను తూర్పు యూరోప్ వాడు కాగా , మరొకడు పశ్చిమ యూరోప్ కు చెందినవాడు. తిరుగుబాటును ప్రేరేపించినవాడు స్పార్టకస్ అయినప్పటికీ అందులో తూర్పు యూరోప్ పశ్చిమ యూరోప్ ప్రాంతవాసులు  ఉండటం వలన తిరుగుబాటుదారులకు వారు సంయుక్తంగా నాయకత్వం వహించారు. ఈ రెండు దళాల భాషలు కూడా వేరు. అందులో కొందరు జర్మన్ తెగలవారు కూడా ఉన్నారు.

                                     CRIXUS MOVIE PHOTO

ఈ తిరుగుబాటు సైన్యాల లక్ష్యం ఏమిటో చెప్పడం చాలా కష్టం. అది రోమన్ సామ్రాజ్యంలో బానిసత్వం యొక్క ముగింపు అని చాలా తరువాతి కథనాలు చెబుతున్నప్పటికీ, దానిని అంతిమంగా చూడటం కష్టం. 

ఈ తిరుగుబాటు సైన్యాల లక్ష్యం ఏమిటో చెప్పడం చాలా కష్టం. రోమన్ సామ్రాజ్యంలో బానిసత్వం యొక్క ముగింపు అని చాలా తరువాతి కథనాలు చెబుతున్నప్పటికీ, అదే కారణంగా చూడటం  కష్టం. బహుశా తిరుగుబాటు మొదలు అయినపుడు, కేవలం ఆ దళం యొక్క   అణచివేతను అధిగమించటం మాత్రమే లక్ష్యం అయ్యి ఉండవచ్చు, కానీ ఆ ప్రయత్నంలో వారి బలగాలు పెరిగిన తరువాత లక్ష్యం బానిసల విముక్తిగా మారి ఉండవచ్చు.

72 BCలో శీతాకాలం తర్వాత తిరుగుబాటుదారులు ఉత్తర ఇటలీలోని సిస్ ఆల్పైన్ గాల్ వైపు వెళ్లడం ప్రారంభించారు. ఈలోగా స్పార్టకస్ చేతిలో రోమన్ దళాలు ఎదుర్కొన్న ఓటములను చూసి సెనేట్ అప్రమత్తమైంది మరియు వారు పబ్లికోలా మరియు క్లోడియానస్ ఆధ్వర్యంలో రెండు రోమన్ సైన్యాలను  పంపారు.

ప్రారంభంలో రోమన్ సైన్యాలు విజయవంతమయ్యాయి మరియు పబ్లికోలా, క్రిక్సస్ ఆధ్వర్యంలో 30,000 మంది తిరుగుబాటుదారుల బృందాన్ని Mt Garganus సమీపంలో ఓడించాడు.  క్రిక్సస్‌తో పాటు 20,000 మంది తిరుగుబాటుదారులను ఆ యుద్ధంలో వారు చంపారు. అయితే ఇది ప్రారంభం మాత్రమే. స్పార్టకస్ ఆధ్వర్యంలో మరికొన్ని సైనిక విన్యాసాల తర్వాత, తిరుగుబాటుదారులు ఏకంగా రోమ్ పైననే దాడి చేసే పరిస్థితి వచ్చింది. స్పార్టకస్ చివరకు ఆ 2 రోమన్ సైన్యాలను ఓడించాడు. 71 BCలో స్పార్టకస్ మరియు అతని సైన్యం దక్షిణ ఇటలీలో ఉన్నాయి. 

స్పార్టకస్ యొక్క నిరంతర విజయాల వలన సెనేట్ గతిలేక మరింత అప్రమత్తమైంది మరియు రోమన్ సామ్రాజ్యంలో అత్యంత ధనవంతుడైన మార్కస్ క్రాసస్‌ను స్పార్టకస్‌కు వ్యతిరేకంగా రోమన్ సైన్యానికి కమాండర్‌గా చేసింది, తిరుగుబాటును అణిచివేసేందుకు అతనికి 8 లెజియన్ ల రోమన్ సైన్యాన్ని ఇచ్చింది. స్పార్టకస్‌ను ఆపడానికి క్రాసస్ సుమారు 40,000 మంది సుశిక్షితులైన రోమన్ సైనికులతో బయలుదేరాడు.

క్రాసస్ తన ఆధ్వర్యంలోని సైన్యంతో క్రూరంగా మరియు కఠినంగా ఉండేవాడు. స్పార్టకస్‌తో యుద్ధంలో ఒక ఓటమి తర్వాత, అతను కోపంతో తన స్వంత సైనికులను 4000 మందిని ఉరితీశాడు. ఈ కఠినత్వం రోమన్ సైనికులలో యుద్ధంలో ఓడిపోకూడదని లేదా అలాంటి విధిని అనుభవించాల్సి వస్తుంది  అనే భయాన్ని కలిగించింది. కాబట్టి వారి స్వంత కమాండర్ వారికి స్పార్టకస్ కంటే కూడా ప్రమాదకరంగా కనిపించాడు  అందుచేత వారు సర్వ శక్తులు ఒడ్డి యుద్ధం చేయటానికి ప్రేరేపించబడ్డారు.

క్రాసస్ తన యుద్ధ యుక్తి ప్రకారం  2 లెజియన్ ల సైన్యంతో ( అంటే 8000  మంది సైనికులు) స్పార్టాక్యూస్ ను వెనుకభాగం కవర్ చేయడానికి ముమ్మియిస్ ని పంపాడు. ముమ్మియిస్ ని స్పార్టకస్ ను ముట్టడించవద్దని కోరాడు కానీ ముమ్మియిస్ స్పార్టకస్ ను ఓడించి తనకు పేరు తెచ్చుకుందామని స్పార్టకస్ ను ముట్టడించి ఘోర పరాజయం చెందాడు. కానీ ఆ తర్వాత క్రాసస్ సైన్యం స్పార్టకస్‌పై అనేక విజయాలను సాధించింది మరియు మెస్సినా జలసంధి ద్వారా సిసిలీతో విభజించబడిన ఇటాలియన్ ద్వీపకల్పం యొక్క దక్షిణ కొనవరకు నెమ్మదిగా అతనిని నెట్టింది.

స్పార్టకస్ అతనిని మరియు అతని 2000 మంది బలగాలను సిసిలీకి తరలించడానికి సిలిసియన్ సముద్రపు దొంగలతో బేరం కుదుర్చుకున్నాడు, అక్కడ అతను బానిస తిరుగుబాటును ప్రేరేపించడానికి మరియు తిరుగుబాటును బలపరిచేందుకు ప్రతిపాదించాడు. పైరేట్స్ వారిని తీసుకువెళ్ళడానికి అంగీకరించి దానికి డబ్బు తీసుకుని, తరువాత ద్రోహం చేసి వారిని సిసిలీ తీసుకుని వెళ్లకుండా వదిలివేశారు.

తిరుగుబాటుదారులు ఇప్పుడు ముట్టడిలో ఉన్నారు మరియు వారి ఆహార సరఫరా నుండి కత్తిరించబడ్డారు. ఈ సమయంలో ఇంకొక యుద్ధానికి వెళ్లిన పాంపే సైన్యాలు ఇటలీకి తిరిగి వస్తున్నారు. రోమ్‌ ఆదేశాల ప్రకారం పాంపే యొక్క దళాలు క్రాసస్‌కు సహాయం చేయడానికి దక్షిణం వైపు కదలడం ప్రారంభించాయి. దానితో ఓటమి అనివార్యమని స్పార్టకస్ గ్రహించి క్రాసస్‌తో చర్చలు జరిపేందుకు ప్రయత్నించాడు. 

క్రాసస్ చర్చలు తిరస్కరించినప్పుడు తిరుగుబాటుదారులలో కొంత భాగం విడిపోయి పశ్చిమాన ఉన్న పర్వతాల వైపు GANNICUS  సారధ్యంలో పారిపోయింది.  క్రాసస్ సైన్యం వారి వెనుక పడి గానికస్ ఆధ్వర్యంలోని తిరుగుబాటుదారులలో కొంత భాగాన్ని క్రాసస్ పట్టుకోగలిగాడు, వారిలో 12000 మందిని క్రాసస్ ఓడించి చంపాడు. ఆ యుద్ధంలో క్రాసస్ యొక్క సైన్యాలు కూడా తీవ్ర నష్టాలను చవిచూశాయి.

                                GANNICUS MOVIE PHOTO

తిరుగుబాటుదారులు వృత్తిపరమైన సైన్యం కాదు, అందుచేత భారీ నష్టాలతో వారి క్రమశిక్షణ విచ్ఛిన్నమైంది. దానితో అందులో కొంతమంది చిన్న సమూహాలుగా విడిపోయి ఎవరికీ వారే క్రాస్ సైన్యం  పైన దాడి చేసి వధించబడ్డారు.

స్పార్టకస్ తన బలగాలను సమీకరించాడు మరియు క్రాసస్ సేనలతో పోరాడటానికి తన మొత్తం శక్తిని సమకూర్చుకున్నాడు. సిలారియస్ నది యుద్ధంలో స్పార్టకస్ యొక్క దళాలు చాలా మంది యుద్ధంలో చంపబడ్డారు. చరిత్రకారులు స్పార్టకస్ చంపబడ్డాడు అని చెప్పారు, కానీ అతని శరీరం మాత్రం ఎవరికీ  దొరకలేదు. 6000 మంది తిరుగుబాటుదారులను సైన్యం బందీలుగా పట్టుకుంది. వారందరినీ కాపువా నుండి రోమ్‌కు వెళ్లే 190  Km అప్పియన్ మార్గంలో రోడ్డు పక్కన శిలువ వేశారు.

యాదృచ్ఛికంగా జూలియస్ సీజర్ ఈ యుద్ధంలో క్రాసస్ యొక్క లెఫ్టినెంట్లలో ఒకరు. తరువాత స్పార్టకస్‌కు వ్యతిరేకంగా రోమన్ పోరాట యోధులైన పాంపే, క్రాసస్ మరియు జూలియస్ సీజర్ రోమన్ సామ్రాజ్యాన్ని పాలించే ట్రయంవైరేట్‌ను ఏర్పాటు చేశారు.

స్పార్టకస్ తిరుగుబాటు విఫలమైంది కానీ అది ఖచ్చితంగా రోమన్ సామ్రాజ్యాన్ని దాని మూలాల్లో కదిలించింది. కానీ అలాంటి డిసిప్లిన్ లేని బానిస సైన్యాన్ని, అంతగా అయన ఉత్తేజపరిచి రోమన్ సామ్రాజ్యాన్నే భయపెట్టాడు అంటే ఒక యుద్ధ వీరునిగా అతని సామర్ధ్యం ఎంత గొప్పదో మనకు తెలుస్తుంది.