స్పార్టకస్.

                                        SPARATCUS MOVIE PHOTO

స్పార్టకస్ గురించి మనకు బాగా తెలుసు. ఆయనపై అనేక సినిమాలు, సీరియళ్లు వచ్చాయి. స్పార్టకస్ పట్ల ఇప్పటి ప్రజలు ఎందుకు ఆకర్షితులయ్యారు? అతను చివరకు ఓడిపోవడానికి ముందు రోమ్‌ని ఎలా ధిక్కరించాడు?

క్రీస్తు జననానికి ముందు స్పార్టకస్ కాలంలో, రోమన్ సామ్రాజ్యం మనకు పశ్చిమాన దక్షిణ ఐరోపా మరియు ఈజిప్ట్, లిబియా మరియు ట్యునీషియా యొక్క ఉత్తర ప్రాంతాలతో పాటు ఇరాన్ మరియు సిరియాలను కలిగి ఉన్న అత్యంత శక్తివంతమైన సామ్రాజ్యం.

73 BCలో స్పార్టకస్ తిరుగుబాటు సమయానికి, సామ్రాజ్యం యొక్క పరిధి గణనీయంగా ఉంది. స్పార్టకస్ తన బలగాలకు సరైన ఆయుధాలు కూడా లేకుండానే ఈ శక్తివంతమైన సామ్రాజ్యాన్ని ధిక్కరించాడు. వారు ఓడించిన రోమన్ సేనలనుండి ఆయుధాలను సేకరించి తమను తాము ఆయుధీకరణ చేసుకున్నారు.

రోమన్లు ​​​​ఎంత యుద్దప్రేమికులు అంటే వారు యుద్ధాన్ని మరియు దాని దృశ్యాలను ఇష్టపడతారు. రోమన్ సైనికుడి సగటు వయస్సు దాదాపు 26 సంవత్సరాలు, అంటే వారిలో చాలా మంది వారి అనేక యుద్ధాలలో ఆ వయస్సు వచ్చే లోపలే మరణించేవారు.

రోమ్ దాని విస్తరణ మరియు ఆక్రమణ సమయంలో అనేక మంది యుద్ధ ఖైదీలను కలిగి ఉండేది. వారందరూ బానిసలుగా మార్చబడ్డారు. గృహ కార్మికులుగా పనిచేసే కొద్దిమందితో పాటు, చాలా మంది బానిసలు గనులలో, భూమిని దున్నడంలో, రోడ్లు, భవనాల నిర్మాణం మొదలైన వాటిలో పనిచేశారు.

అదనంగా రోమన్లు ​​బానిసల కోసం ఒక కొత్త ఉపయోగాన్ని కనుగొన్నారు. వారిని గ్లాడియేటర్లుగా మార్చారు. అంటే ప్రజలను అలరించేందుకు ప్రాంగణం లో మృత్యువు వరకు పోరాడే యోధులు. బానిసలే కాకుండా నేరస్థులను కూడా రోమన్లు ​​గ్లాడియేటర్లుగా మార్చారు. ఈ పోటీలు మరణానికి దారితీసేవి కాబట్టి వాటిలో బతికిన వారు యుద్ధ సామర్ధ్యం ఉన్న గొప్ప యోధులు. ఏ వ్యక్తి కూడా చేతులతో పోరాడి వారిని ఓడించలేరు.

రోమ్‌లోని బానిసలకు ఎలాంటి హక్కులు లేవు. ఒక రోమన్ తన బానిసను ఇష్టం వచ్చిన్నట్టుగా కొట్టి చంపగలడు.  గనులు,  భూములు మరియు రోడ్లపై పనిచేసే బానిసల దుస్థితి చాలా కఠినంగా ఉండేది. వారు రోజూ సుదీర్ఘమైన గంటలు పని చేసేవారు. యజమాని ఏమి చెప్పినా సరే వారు కిమ్మనకుండా ఆ పనిని చేసి తీరవలసిందే. ఇళ్లలో కూడా బానిసలు యజమానుల ఇష్టానుసారం పని చేయవలసిందే వారు తీవ్రంగా అణచివేయబడ్డారు.

అలాంటి పరిస్థితులు తిరుగుబాటులను మాత్రమే తీసుకురాగలవు ఎందుకంటే బానిసలు ఎలాగూ వారి ప్రాణాలను అరచేతిలో పట్టుకుని బతికి యజమాని వద్ద ఉండవలసిందే, ఏదైనా  విషయంలో యజమానిని ధిక్కరిస్తే అయన చేతిలో చావవలసిందే.  స్పార్టకస్ ముందు కూడా రోమన్ బానిసలు తిరుగుబాటు చేశారు. చేసినప్పటికీ, 1వ & 2వ సర్వైల్ వార్స్ అని పిలువబడే మొదటి రెండు బానిస తిరుగుబాట్లు స్పార్టకస్ తిరుగుబాటు వలె రోమన్ సామ్రాజ్యాన్ని కదిలించలేదు.

మొదటి రెండు సర్వైల్ యుద్ధాలు సిసిలీలోనే ఉద్భవించాయి మరియు అణచివేయబడ్డాయి. సిసిలీ రోమ్ నుండి 1000 కిమీ కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఇటాలియన్ ద్వీపకల్పం యొక్క దక్షిణ భాగంలో ఉంది.  అక్కడ తిరుబాటు వలన రోమ్ కు ఏ విధమైన ముప్పు ఉండదు.  ఆలా కాకుండా స్పార్టకస్ యొక్క తిరుగుబాటు రోమ్‌కి చాలా దగ్గరగా ఉంది.  

స్పార్టకస్ యొక్క తిరుగుబాటు కేవలం 190 కి.మీ దూరంలో రోమ్ పక్కనే ఉన్న కాపువాలో ఉద్భవించింది. కాబట్టి రోమ్ ఈ తిరుగుబాటు గురించి ఆందోళన చెందడంలో  ఆశ్చర్యం లేదు.

తిరుగుబాటు కాపువాలో 73 BCలో చాలా చిన్న స్థాయిలో ప్రారంభమైంది. ఆ సమయంలో ఇటలీలో గ్లాడియేటర్స్ పాఠశాలలు పోటీల కోసం పోరాడే కళను బోధించేవి. ఇటువంటి పాఠశాలలను లూడస్ అని పిలుస్తారు. కాపువాలోని అటువంటి పాఠశాలలో తిరుగుబాటు ప్రారంభమైంది. 200 మంది గ్లాడియేటర్లు తిరుగుబాటును పధకం చేశారు కానీ 70 మంది మాత్రమే తమను తాము విడిపించుకోగలిగారు. వారికి స్పార్టకస్‌లో ఒక సమర్థుడైన నాయకుడిగా ఉన్నాడు.

అంత పెద్ద రోమన్ సామ్రాజ్యాన్ని, ఒక అతి  సమర్ధవంతమైన సేనలు ఉన్నదాన్ని కేవలం 70  మందితో ప్రారంభమైన తిరుగుబాటు తీవ్రంగా ఇబ్బంది పెట్టింది అంటే స్పార్టకస్ నాయకత్వం ఎంత గొప్పదో మనకు తెలుస్తుంది.

వారికి వ్యతిరేకంగా అణచటానికి పంపబడిన రోమన్ దళాల చిన్న బృందాలను స్పార్టకస్ బలాలు సులభంగా ఓడించారు. ప్రారంభంలో వారి చిన్న సంఖ్య రోమన్లకు ముప్పు కలిగించేది కాదు. పైగా వారి అందరి దగ్గర సరి ఆయన ఆయుధాలు కూడా లేవు. వారు తప్పించుకున్నప్పుడు వారి లుడస్ నుండి తీసుకోబడిన ఆయుధాలు చాలా తక్కువ సంఖ్యలో మాత్రమే  ఉన్నాయి.

చిన్న రోమన్ బృందాలను ఓడిస్తూ తిరుగుబాటుదారులు అడ్డు లేకుండా ఇటలీ అంతటా సంచరించడం ప్రారంభించారు. వారి రోమన్ ఎస్టేట్ ల దోపిడీ, వాటి బానిసల విడుదల, వారి సంఖ్యను పెంచుతూ పోయింది. నెమ్మదిగా వారు పెద్ద రోమన్ గస్తీలను కూడా ఓడించడం ప్రారంభించారు. అప్పుడు గతి లేక రోమ్ పెద్ద సంఖ్యలోబలగాలను పంపినా కూడా వారు వాటిని ఓడించారు.

అప్పుడు రోమ్ 3000 మంది రోమన్ సైనికులతో కూడిన ఒక బృందాన్ని క్లాడియస్ గ్లేబర్ అనే ప్రేటర్ (Praetor is the commander of a Roman army) కింద పంపింది. వీరు సాధారణ రోమన్ సైనికులు కాదు.  వారు కంగారులో సరి అయిన యుద్ధ విద్యను అభ్యాసం చేయించకుండా సమకూర్చిన సైనిక దళం.  వారి నుండి తిరుగుబాటుదారులు మౌంట్ వెసువియస్‌లో ఆశ్రయం పొందారు. దీనిని గ్లేబర్   ముట్టడించి వారిని ఆహారం లేకుండా అడ్డుకుని ఆకలితో మాడ్చి ఓడించడానికి పధకం వేసాడు. తిరుగుబాటుదారులు తలదాచుకున్న Mt  Vesuviius శిఖరం చేరడానికి ఒకే ఒక సన్నటి కొండ మార్గం ఉంది. ఆ మార్గాన్ని గ్లాబెర్ సేనలు కాపు కాసాయి. కానీ ఊహించని విధంగా తిరుగుబాటుదారులు పర్వత సానువులలో పెరిగిన వైన్‌ల నుండి తాడులను రూపొందించి తద్వారా గ్లేబర్ యొక్క దళాలను వెనుకనుండి ముట్టడించి పూర్తిగా మట్టుబెట్టారు. గ్లేబర్ కూడా ఆ యుద్ధంలో చంపబడ్డాడు. ఎందుకంటే ఆ తరువాతి కాలంలో ఏ రోమన్ రాసిన చరిత్రలో కూడా అతని పేరు ప్రస్తావించబడలేదు.

రోమన్ సెనేట్ స్పార్టకస్ ను నిలువరించడానికి వారినియస్ అనే మరో ప్రేటర్‌ని పంపారు. అతని దళాలు కూడా స్పార్టకస్ చేతిలో ఓడిపోయాయి. తిరుగుబాటుదారులు వారినియస్ సైన్యాల యొక్క కవచాలు మరియు యుద్ధ సామాగ్రిని తీసుకుని మరింత బలపడ్డారు.

ఈ విజయాలతో ఎక్కువ మంది బానిసలు స్పార్టకస్ చేతుల్లోకి వచ్చారు మరియు 73 BC శీతాకాలం నాటికి అతను శిక్షణ పొందిన మరియు సన్నద్ధమైన 70000 మంది వ్యక్తులను కలిగి ఉన్నాడు. అంటే అప్పటికి SPARTACUS సారధ్యంలో లుడస్ నుండి తప్పించుకున్న 70  బానిసల బృందానికి 1000  రేట్లు.

కానీ 70,000 మందికి భూమి లేదా పొలాలు లేనప్పుడు రోజువారీ రేషన్‌లను సరఫరా చేయడం నిజంగా కఠినం అయిన పని. దానిని వారు రోమన్ ఎస్టేట్లను మరియు గ్రామీణ ప్రాంతాలను దోచుకోవడం ద్వారా సాధించారు.

స్పార్టకస్‌, అతనితో   తప్పించుకున్న గ్లాడియేటర్ అయిన క్రిక్సస్‌ సంయుక్తంగా తిరుగుబాటుదారులకు  నాయకత్వం వహించారు. ఇందులో స్పార్టకస్ THRACE అని పిలవబడే గ్రీస్, బల్గేరియా మరియు టర్కీ ల మధ్య భూభాగానికి చెందినవాడు కాగా CRIXUS  ఫ్రాన్స్ బెల్జియం మరియు లక్సెంబర్గ్ భూభాగ ప్రాంతానికి చెందినవాడు. అంటే నాయకత్వంలో ఒకతను తూర్పు యూరోప్ వాడు కాగా , మరొకడు పశ్చిమ యూరోప్ కు చెందినవాడు. తిరుగుబాటును ప్రేరేపించినవాడు స్పార్టకస్ అయినప్పటికీ అందులో తూర్పు యూరోప్ పశ్చిమ యూరోప్ ప్రాంతవాసులు  ఉండటం వలన తిరుగుబాటుదారులకు వారు సంయుక్తంగా నాయకత్వం వహించారు. ఈ రెండు దళాల భాషలు కూడా వేరు. అందులో కొందరు జర్మన్ తెగలవారు కూడా ఉన్నారు.

                                     CRIXUS MOVIE PHOTO

ఈ తిరుగుబాటు సైన్యాల లక్ష్యం ఏమిటో చెప్పడం చాలా కష్టం. రోమన్ సామ్రాజ్యంలో బానిసత్వం యొక్క ముగింపు అని చాలా తరువాతి కథనాలు చెబుతున్నప్పటికీ, అదే కారణంగా చూడటం  కష్టం. బహుశా తిరుగుబాటు మొదలు అయినపుడు, కేవలం ఆ దళం యొక్క   అణచివేతను అధిగమించటం మాత్రమే లక్ష్యం అయ్యి ఉండవచ్చు, కానీ ఆ ప్రయత్నంలో వారి బలగాలు పెరిగిన తరువాత లక్ష్యం బానిసల విముక్తిగా మారి ఉండవచ్చు.

72 BCలో శీతాకాలం తర్వాత తిరుగుబాటుదారులు ఉత్తర ఇటలీలోని సిస్ ఆల్పైన్ గాల్ వైపు వెళ్లడం ప్రారంభించారు. ఈలోగా స్పార్టకస్ చేతిలో రోమన్ దళాలు ఎదుర్కొన్న ఓటములను చూసి సెనేట్ అప్రమత్తమైంది మరియు వారు పబ్లికోలా మరియు క్లోడియానస్ ఆధ్వర్యంలో రెండు రోమన్ సైన్యాలను  పంపారు.

ప్రారంభంలో రోమన్ సైన్యాలు విజయవంతమయ్యాయి మరియు పబ్లికోలా, క్రిక్సస్ ఆధ్వర్యంలో 30,000 మంది తిరుగుబాటుదారుల బృందాన్ని Mt Garganus సమీపంలో ఓడించాడు.  క్రిక్సస్‌తో పాటు 20,000 మంది తిరుగుబాటుదారులను ఆ యుద్ధంలో వారు చంపారు. అయితే ఇది ప్రారంభం మాత్రమే. స్పార్టకస్ ఆధ్వర్యంలో మరికొన్ని సైనిక విన్యాసాల తర్వాత, తిరుగుబాటుదారులు ఏకంగా రోమ్ పైననే దాడి చేసే పరిస్థితి వచ్చింది. స్పార్టకస్ చివరకు ఆ 2 రోమన్ సైన్యాలను ఓడించాడు. 71 BCలో స్పార్టకస్ మరియు అతని సైన్యం దక్షిణ ఇటలీలో ఉన్నాయి. 

స్పార్టకస్ యొక్క నిరంతర విజయాల వలన సెనేట్ గతిలేక మరింత అప్రమత్తమైంది మరియు రోమన్ సామ్రాజ్యంలో అత్యంత ధనవంతుడైన మార్కస్ క్రాసస్‌ను స్పార్టకస్‌కు వ్యతిరేకంగా రోమన్ సైన్యానికి కమాండర్‌గా చేసింది, తిరుగుబాటును అణిచివేసేందుకు అతనికి 8 లెజియన్ ల రోమన్ సైన్యాన్ని ఇచ్చింది. స్పార్టకస్‌ను ఆపడానికి క్రాసస్ సుమారు 40,000 మంది సుశిక్షితులైన రోమన్ సైనికులతో బయలుదేరాడు.

క్రాసస్ తన ఆధ్వర్యంలోని సైన్యంతో క్రూరంగా మరియు కఠినంగా ఉండేవాడు. స్పార్టకస్‌తో యుద్ధంలో ఒక ఓటమి తర్వాత, అతను కోపంతో తన స్వంత సైనికులను 4000 మందిని ఉరితీశాడు. ఈ కఠినత్వం రోమన్ సైనికులలో యుద్ధంలో ఓడిపోకూడదని లేదా అలాంటి విధిని అనుభవించాల్సి వస్తుంది  అనే భయాన్ని కలిగించింది. కాబట్టి వారి స్వంత కమాండర్ వారికి స్పార్టకస్ కంటే కూడా ప్రమాదకరంగా కనిపించాడు  అందుచేత వారు సర్వ శక్తులు ఒడ్డి యుద్ధం చేయటానికి ప్రేరేపించబడ్డారు.

క్రాసస్ తన యుద్ధ యుక్తి ప్రకారం  2 లెజియన్ ల సైన్యంతో ( అంటే 8000  మంది సైనికులు) స్పార్టాక్యూస్ ను వెనుకభాగం కవర్ చేయడానికి ముమ్మియిస్ ని పంపాడు. ముమ్మియిస్ ని స్పార్టకస్ ను ముట్టడించవద్దని కోరాడు కానీ ముమ్మియిస్ స్పార్టకస్ ను ఓడించి తనకు పేరు తెచ్చుకుందామని స్పార్టకస్ ను ముట్టడించి ఘోర పరాజయం చెందాడు. కానీ ఆ తర్వాత క్రాసస్ సైన్యం స్పార్టకస్‌పై అనేక విజయాలను సాధించింది మరియు మెస్సినా జలసంధి ద్వారా సిసిలీతో విభజించబడిన ఇటాలియన్ ద్వీపకల్పం యొక్క దక్షిణ కొనవరకు నెమ్మదిగా అతనిని నెట్టింది.

స్పార్టకస్ అతనిని మరియు అతని 2000 మంది బలగాలను సిసిలీకి తరలించడానికి సిలిసియన్ సముద్రపు దొంగలతో బేరం కుదుర్చుకున్నాడు, అక్కడ అతను బానిస తిరుగుబాటును ప్రేరేపించడానికి మరియు తిరుగుబాటును బలపరిచేందుకు ప్రతిపాదించాడు. పైరేట్స్ వారిని తీసుకువెళ్ళడానికి అంగీకరించి దానికి డబ్బు తీసుకుని, తరువాత ద్రోహం చేసి వారిని సిసిలీ తీసుకుని వెళ్లకుండా వదిలివేశారు.

తిరుగుబాటుదారులు ఇప్పుడు ముట్టడిలో ఉన్నారు మరియు వారి ఆహార సరఫరా నుండి కత్తిరించబడ్డారు. ఈ సమయంలో ఇంకొక యుద్ధానికి వెళ్లిన పాంపే సైన్యాలు ఇటలీకి తిరిగి వస్తున్నారు. రోమ్‌ ఆదేశాల ప్రకారం పాంపే యొక్క దళాలు క్రాసస్‌కు సహాయం చేయడానికి దక్షిణం వైపు కదలడం ప్రారంభించాయి. దానితో ఓటమి అనివార్యమని స్పార్టకస్ గ్రహించి క్రాసస్‌తో చర్చలు జరిపేందుకు ప్రయత్నించాడు. 

క్రాసస్ చర్చలు తిరస్కరించినప్పుడు తిరుగుబాటుదారులలో కొంత భాగం విడిపోయి పశ్చిమాన ఉన్న పర్వతాల వైపు GANNICUS  సారధ్యంలో పారిపోయింది.  క్రాసస్ సైన్యం వారి వెనుక పడి గానికస్ ఆధ్వర్యంలోని తిరుగుబాటుదారులలో కొంత భాగాన్ని క్రాసస్ పట్టుకోగలిగాడు, వారిలో 12000 మందిని క్రాసస్ ఓడించి చంపాడు. ఆ యుద్ధంలో క్రాసస్ యొక్క సైన్యాలు కూడా తీవ్ర నష్టాలను చవిచూశాయి.

                                GANNICUS MOVIE PHOTO

తిరుగుబాటుదారులు వృత్తిపరమైన సైన్యం కాదు, అందుచేత భారీ నష్టాలతో వారి క్రమశిక్షణ విచ్ఛిన్నమైంది. దానితో అందులో కొంతమంది చిన్న సమూహాలుగా విడిపోయి ఎవరికీ వారే క్రాస్ సైన్యం  పైన దాడి చేసి వధించబడ్డారు.

స్పార్టకస్ తన బలగాలను సమీకరించాడు మరియు క్రాసస్ సేనలతో పోరాడటానికి తన మొత్తం శక్తిని సమకూర్చుకున్నాడు. సిలారియస్ నది యుద్ధంలో స్పార్టకస్ యొక్క దళాలు చాలా మంది యుద్ధంలో చంపబడ్డారు. చరిత్రకారులు స్పార్టకస్ చంపబడ్డాడు అని చెప్పారు, కానీ అతని శరీరం మాత్రం ఎవరికీ  దొరకలేదు. 6000 మంది తిరుగుబాటుదారులను సైన్యం బందీలుగా పట్టుకుంది. వారందరినీ కాపువా నుండి రోమ్‌కు వెళ్లే 190  Km అప్పియన్ మార్గంలో రోడ్డు పక్కన శిలువ వేశారు.

యాదృచ్ఛికంగా జూలియస్ సీజర్ ఈ యుద్ధంలో క్రాసస్ యొక్క లెఫ్టినెంట్లలో ఒకరు. తరువాత స్పార్టకస్‌కు వ్యతిరేకంగా రోమన్ పోరాట యోధులైన పాంపే, క్రాసస్ మరియు జూలియస్ సీజర్ రోమన్ సామ్రాజ్యాన్ని పాలించే ట్రయంవైరేట్‌ను ఏర్పాటు చేశారు.

స్పార్టకస్ తిరుగుబాటు విఫలమైంది కానీ అది ఖచ్చితంగా రోమన్ సామ్రాజ్యాన్ని దాని మూలాల్లో కదిలించింది. కానీ అలాంటి డిసిప్లిన్ లేని బానిస సైన్యాన్ని, అంతగా అయన ఉత్తేజపరిచి రోమన్ సామ్రాజ్యాన్నే భయపెట్టాడు అంటే ఒక యుద్ధ వీరునిగా అతని సామర్ధ్యం ఎంత గొప్పదో మనకు తెలుస్తుంది.